Ułatwienia dostępu

Skip to main content

Historia miasta

Ryki, położone nad niedużą rzeczką Zalesianką, stanowiły niegdyś osadę pośród wielkich obszarów leśnych licznie zamieszkałych przez dzika zwierzynę. Z tym faktem kojarzona jest nazwa miejscowości. Od początku swego istnienia Ryki były wsią królewską i taką pozostały do końca XVIIIw. Początkowo, podobnie jak okoliczne tereny, Ryki wchodziły w skład starostwa radomskiego. Od końca XVIw. należały do starostwa stężyckiego w woj. sandomierskim, a od I połowy XVIIw. tworzyły starostwo niegrodowe w dzierżawie Ossolińskich i Lubomirskich.

Od 1759 r. starostwo obejmuje Stanisław Poniatowski herbu Ciołek, wojewoda mazowiecki i starosta krakowski – ojciec króla. Najprawdopodobniej dzięki jego staraniom Ryki w 1782 r. uzyskały prawa miejskie. Po upadku Rzeczypospolitej Ryki znalazły się w zaborze austriackim w Galicji Zachodniej. W czasach Księstwa Warszawskiego należały do departamentu siedleckiego. W r. 1810 tracą prawa miejskie. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815r. weszły w skład Królestwa Polskiego w zaborze rosyjskim. W 1836r. dobra rządowe Ryk sprzedano hrabiemu Janowi Jezierskiemu, który w latach 1836-43 założył 31 stawów hodowlanych, uruchomił 4 młyny i tartak. Gospodarstwo rybackie było jednym z najlepiej prowadzonych w Królestwie, a Ryki jeszcze w r. 1929 nazywano “stolicą karpi”. Położenie przy trakcie łączącym Warszawę z Lublinem oraz otwarcie w 1876r. bocznego odcinka kolei nadwiślańskiej łączącej Dęblin z Łukowem przyczyniły się do szybkiego rozwoju gospodarczego miasta. Powstawały instytucje, organizacje oraz szkoła. Od 1906r. wieś należała do hrabiego Adama Feliksa Ronikera, a następnie w r. 1913 stała się własnością Marty Ludwiki Marchwickiej – ostatniej właścicielki.

Ryki były ważnym ośrodkiem ruchu chasydzkiego, pierwsza samodzielna Gmina Żydowska powstała w 1842r., a w r. 1866 prawie 50 % mieszkańców stanowili Żydzi.

Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939r. Ryki zostały zajęte przez wojska niemieckie i wcielone do Generalnej Guberni w dystrykcie lubelskim. Pod koniec r. 1940 Niemcy utworzyli w Rykach getto, w którym zgromadzili ponad 3,5 tysiąca Żydów, których w maju 1942r. wywieziono do obozów zagłady w Sobiborze i Treblince. Czas wojny to okres bardzo aktywnej działalności ruchu oporu na tym terenie. Jedną z pierwszych organizacji był ZWZ, którego pierwszą komórkę już 1940 r. założył ppor. rezerwy Marian Bernaciak ps. “Orlik”. 26 lipca 1944r. Ryki zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez jednostki 2 Armii Pancernej 1 Frontu Białoruskiego.

W latach 1956-75 Ryki stają się siedzibą powiatu, utworzonego z części powiatu garwolińskiego, przynależnego do woj. warszawskiego. Powstają powiatowe związki, komendy, przedsiębiorstwa i Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, nowe zakłady i szkoły. Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów (Dz.U.Nr 52 z dnia 17.11.1956r.) Ryki z dniem 1 stycznia 1957r. ponownie uzyskują prawa miejskie. Z dniem 1 lipca 1975r. po likwidacji powiatów Ryki ponownie znalazły się w woj. Lubelskim.

W związku z reforma administracyjną kraju w r. 1990 w Rykach powstaje Urząd Rejonowy stanowiący niższy stopień administracji rządowej, przekształcony w 1999r. w Starostwo Powiatowe obejmujące swym zasięgiem miasto Dęblin, miasto i gm. Ryki oraz gminy Kłoczew, Nowodwór, Stężycę i Ułęż. W roku 2003 przyniosły w końcu skutek długoletnie starania lokalnych władz i mieszkańców dzięki, którym utworzono w Rykach Sąd Rejonowy – na bazie istniejących już Roków Sądowych, Prokuraturę Rejonową i Urząd Skarbowy.